Artystyczna glossa do książki "Vilcabamba 1572"
Jeszcze słowo w związku z wystawą "Sztuka Wicekrólestwa Peru", którą aktualnie (do 20. maja) można odwiedzić w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Jednym z najciekawszych eksponatów, które można tam zobaczyć, jest miedzioryt przedstawiający Indianina klęczącego przed postacią siedzącą na kunsztownym fotelu. Indianinem tym jest Tupac Amaru II, a scena przedstawia jego spowiedź w dniu 23 września 1572 roku, na kilka chwil przed jego egzekucją, która ma się odbyć na głównym placu w Cuzco.
Tupac Amaru II był najmłodszym synem zbuntowanego inki Manco II. Był czwartym (po Manco II, Sayri Tupacu i Titu Cusim) władcą i gospodarzem Vilcabamby - ostatniej inkaskiej stolicy, wzniesionej przez Inków w czasie konkwisty na terenach selwy, po drugiej stronie Andów, między rzekami Apurimac a Urubamba. To stamtąd, po opuszczeniu Cuzco, przez 35 lat Inkowie nękali Hiszpanów coraz śmielej poczynającym sobie po drugiej stronie gór. Aż w czerwcu 1572 roku, po tym jak wicekrólem Peru został Francisco Toledo, do niezależnej inkaskiej enklawy udała się ekspedycja karna, która ostatecznie położyła kres wątłej niezależnej państwowości Inków.
24 czerwca 1572 roku Hiszpanie - walcząc poprzednio u stóp fortecy Huayna Pucara - dotarli do Vilcabamby i odnaleźli opuszczone, dymiące miasto. Inkowie zbiegli z niego w popłochu. Tak też uczynił Tupac Amaru II, ale po kilkudniowym pościgu został pochwycony i doprowadzony przed oblicze sprawiedliwości do Cuzco. Za bunt przeciwko Hiszpanii skazany został na karę śmierci. Scena na miedziorycie przedstawia go na kilka chwil przed jej wykonaniem.
W czasie spowiedzi, symbolicznie, z jego ust wypada wąż, a na ziemi wokół fotela, na którym zasiada spowiednik, widać robactwo, które najpewniej także pochodzi z ust Tupaca Amaru II. Czy można bardziej dosłownie wyrazić pogardę dla pokonanego i słów, które on wypowiada?
Miedzioryt stanowi doskonałe uzupełnienie materiału ilustracyjnego zawartego w mojej książce pt. "Vilcabamba 1572" (seria Historyczne Bitwy, Bellona, Warszawa 2010). Jeśli książka zostanie kiedyś wznowiona, na pewno go do niej włączę.
Historyczne BitwyVilcabamba 1572
